Kokcydioza drobiu - jak rozpoznać i zwalczać?
Kokcydioza drobiu - jak rozpoznać i zwalczać?

Co to jest kokcydioza u kur i gęsi? To groźna choroba pasożytnicza, którą wywołują pierwotniaki. Dotyka ona najczęściej kur utrzymywanych w chowie ściółkowym, choć nie ma tutaj reguły – zarazić może się niemal każdy gatunek drobiu domowego. Kokcydioza przyczynia się w dużym stopniu do pogorszenia produkcyjności hodowli, powodując znaczne straty finansowe.

Jakie są objawy choroby? Jak walczyć z kokcydiozą u kur i czy istnieją skuteczne sposoby zapobiegania temu schorzeniu? Zapraszamy do lektury!

Czym jest kokcydioza drobiu?

Kokcydioza u drobiu to groźna choroba przewodu pokarmowego wywoływana przez pasożytnicze pierwotniaki z gatunku Eimeria. U większości gatunków mikroorganizmy te bytują w jelitach (tak jest m.in. w przypadku kur), u gęsi natomiast zalęgają się w nerkach. Co ciekawe, choroba może przebiegać bezobjawowo u starszych ptaków – u młodych jednak dokonuje dużych spustoszeń w organizmie. Nieleczona kokcydioza pozostawia przy życiu wyłącznie osobniki o dużej odporności.

Kokcydioza u kur przyczyny – jak ptaki się zarażają?

Przyczyny kokcydiozy u kur wiążą się z kontaktem ptaków ze ściółką, wodą lub paszą, w których znajdują się oocysty pierwotniaków. Pierwotnym źródłem rozprzestrzeniania się tych pasożytniczych mikroorganizmów są zwykle owady, gryzonie czy dzikie ptactwo, ale także sprzęt gospodarczy i osiadający na nim kurz. Rozwojowi pierwotniaków sprzyjają warunki utrzymujące się na fermach drobiu, a więc ciepło i wilgoć. Pasożyty te są niestety odporne na działanie preparatów dezynfekujących – zabija je jednak wysoka temperatura powyżej 37̊C.

Kokcydioza u kur - objawy

Jakie są główne objawy kokcydiozy u drobiu? Warto wiedzieć, że mogą się one różnić w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Kokcydioza może dawać symptomy o różnym nasileniu w zależności od wieku ptaków, ilości spożytych oocyst oraz odporności na nie. Początkowe objawy dotyczą stricte układu pokarmowego – rozwijające się pierwotniaki atakują błonę śluzową jelita, zaburzając tym samym proces trawienia.

Kokcydioza o ostrym przebiegu daje bardzo wyraźne objawy. Ptaki stają się apatyczne i przytępione, stroszą im się pióra, tracą apetyt i pija mniej wody – maleje więc masa ciała. Można zaobserwować upadki ptaków. Alarmującym symptomem jest obecność śluzu z domieszką krwi w kale zwierząt. W odmianie przewlekłej kokcydiozy pojawiają się bardzo zbliżone objawy, jednak o mniejszym natężeniu. Choroba w każdej postaci wpływa na pogorszenie nieśności w okresie nawet do 6 tygodni.

Pierwotniaki Eimeria bytujące w jelitach zarażonych ptaków ulegają wielokrotnym przeobrażeniom. Niszczą poszczególne elementy przewodu pokarmowego, wywołując wspomniane wyżej objawy. Ostatecznie wydostają się z organizmu wraz z kałem, co prowadzi do zakażenia kolejnych osobników.

Choroby drobiu – kokcydioza. Skuteczna diagnostyka

Istnieją 2 sposoby skutecznej diagnozy kokcydiozy. Pierwszym z nich jest badanie sekcyjne padłych ptaków, podczas którego gołym okiem można zaobserwować niewielkie ziarnistości w obrębie błony śluzowej, a także krwawe wybroczyny. Poszczególne odcinki jelita mogą być zgrubiałe lub wzdęte jak balon. W celu potwierdzenia wystąpienia kokcydiozy wykonuje się badanie mikroskopowe zeskrobin z wybranych odcinków jelita. Drugą metodą jest analiza kału zarażonych osobników.

Jak walczyć z kokcydiozą – leczenie kokcydiozy u kur

Leczenie kokcydiozy u drobiu odbywa się z wykorzystaniem specjalistycznych antybiotyków/chemioterapeutyków zwanych kokcydiostatykami. Kokcydiostatyki powinny być stosowane regularnie – przez pierwsze 8-16 tygodni życia w przypadku kur niosek oraz indyków reprodukcyjnych i przez cały okres produkcyjny w przypadku brojlerów (z wyjątkiem okresu karencji przed ubojem).

Kokcydiostatyki muszą być dostosowane do konkretnych gatunków drobiu i podawane w optymalnych dawkach. Powinny bez problemu mieszać się z paszą. Nie mogą wykazywać toksycznych właściwości dla ludzi. Warto pamiętać, by nie kupować ich w nadmiernych ilościach, gdyż wpłynie to na spadek opłacalności hodowli i produkcji.

W leczeniu kokcydiozy można także wspomagać się innymi preparatami likwidującymi pierwotniaki. Są to specjalne środki zawierające wyciągi roślinne oraz olejki eteryczne.

Kokcydioza u drobiu – skuteczne zapobieganie i działania profilaktyczne

Kokcydioza jest chorobą groźną dla ptaków i uciążliwą dla hodowców, dlatego na odpowiednim etapie warto wdrożyć działania zapobiegawcze. Należą do nich:

  • utrzymywanie optymalnych warunków chowu oraz higieny pomieszczeń hodowlanych – kompleksowa dezynfekcja pomieszczeń i sprzętu, ale także obuwia i ubrań, regularna wymiana ściółki;
  • pielęgnacja wybiegów, tj. regularne wapnowanie i dosiewanie nowych roślin – udowodniono, że pierwotniaki mogą znajdować się także na zewnątrz budynków, m.in. właśnie na wybiegu;
  • utrzymywanie odpowiedniego mikroklimatu w pomieszczeniach inwentarskich – ptaki o zaniżonej odporności są bardziej narażone na zakażenie się kokcydiozą;
  • zmiana chowu ściółkowego na chów klatkowy – choć tego nie polecamy to liczne badania wykazały, że w systemie klatkowym dochodzi do najmniejszej liczby zachorowań na kokcydiozę.

Podsumowanie - kokcydioza u kur

Kokcydioza to groźna choroba pasożytnicza, która dotyka kur i gęsi. Wywoływana jest przez pierwotniaki z gatunku Eimeria, które bytują w jelitach lub nerkach zarażonych ptaków. Choroba może powodować znaczne straty finansowe w hodowli drobiu, a jej objawy obejmują apatię, utratę apetytu, zaburzenia trawienia oraz obecność śluzu i krwi w kale. W leczeniu kokcydiozy stosuje się specjalistyczne antybiotyki zwane kokcydiostatykami, a także preparaty likwidujące pierwotniaki. Istotne jest również wdrożenie działań profilaktycznych, takich jak utrzymanie optymalnych warunków higienicznych, dezynfekcja pomieszczeń i wymiana ściółki, pielęgnacja wybiegów oraz utrzymanie odpowiedniego mikroklimatu.

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl